วันนี้หนึ่งในเรื่องที่คนจำนวนมากในโลกจับตามองกันมากที่สุดก็คงไม่พ้นเป็นเรื่องขอการห้ำหั่นระหว่าง Lee Sedol ตัวแทนของมนุษยชาติ และ AlphaGo จาก DeepMind บริษัทลูกของ Google ซึ่งเป็นตัวแทนของ Artificial Intelligence (AI) หรือปัญญาประดิษฐ์ผ่านเกมโกะเกมกระดานที่ซับซ้อนที่สุดในโลกซึ่งผลก็คือ Lee แพ้ไปในเกมแรกจากห้าเกมที่ต้องแข่งกัน

ทั้ง ๆ ที่ Lee คือมืออาชีพระดับ 9 ดั้ง ซึ่งเป็นระดับสูงสุดในโลกแล้ว จึงมีคนเปรย ๆ กันออกมามากมายว่า ถ้าอีกสี่เกมที่เหลือ Lee เป็นผู้ปราชัย นั่นก็แปลได้ว่าคงไม่มีมนุษย์คนไหนในโลกที่จะเล่นโก๊ะเก่งกว่า AlphaGo อีกแล้ว


มองในมุมของพัฒนาการด้านปัญญาประดิษฐ์แล้ว นี่มันเป็นความก้าวหน้าที่น่าจับตามองจริง ๆ
 
มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่พยายามจะสร้างสิ่งที่ฉลาดกว่าตัวเองอยู่ตลอดเวลา โดยหวังว่ามันจะสร้างสิ่งดี ๆ เพื่อมนุษยชาติ (แต่ถ้าเป็นในหนังหรือนิยายวิทยาศาสตร์มักจบลงด้วยความพังพินาศของมนุษย์ The Matrix เอย Skynet เอย)

ย้อนกลับไปเมื่อปี 1996 Deep Blue เครื่อง Super Computer ของ IBM ก็เคยแข่งกับยอดนักหมากรุกของโลกในเวลานั้น Garry Kasparov อยู่ และได้ผลที่ผลัดกันแพ้ผลัดกันชนะอย่างสูสี

จากวันนั้นถึงวันนี้จะเห็นได้ว่าการพัฒนาการด้านปัญญาประดิษฐ์ของมนุษย์เติบโตไปอย่างมากมาย

แต่เราเองเคยสังเกตมั้ยว่าจริง ๆ แล้วปัญญาประดิษฐ์นั้นมันไม่ได้อยู่ไกลตัวเราสักเท่าไรเลย

เบื้องหลังการนำเสนอข้อมูลผ่านการค้นหา Google ของเรา..  
เบื้องหลังอัลกอริทึมแนะนำ App ใน iTune ของเรา..หรือแม้กระทั่งเบื้องหลังการเลือกโฆษณามาปรากฎบนหน้า Facebook ของเรา ล้วนแล้วแต่มีการทำงานของปัญญาประดิษฐ์อยู่เบื้องหลังทั้งนั้น

ปัญญาประดิษฐ์ทำการวิเคราะห์เรา พยายามทำความเข้าใจเรา และคิดเอาเองว่าเราเป็นอย่างไรตามการศึกษาข้อมูลของมัน
 
Eli Pariser นักเคลื่อนไหวที่มีอิทธิพลในวงการอินเทอร์เน็ตโลก (ในช่วงเหตุการณ์ 9/11 เขาเป็นผู้เรียกร้องไม่ให้มีการโต้ตอบทางทหารผ่านอินเทอร์เน็ตซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คนหันมาจับตามองเขา) ได้ออกมาเสนอแนวคิดที่ทำให้เราต้องกลับมามองการใช้งานอินเทอร์เน็ตของเราอีกครั้งหนึ่ง โดยเขาเรียกทฤษฎีที่เขาคิดขึ้นมาว่า “The Filter Bubble หรือ ฟองสบู่กรองข้อมูล”

อัลกอริทึมที่ทำงานอยู่เบื้องหลังเครือข่ายอินเทอร์เน็ตกรองข้อมูลที่มันคิดว่าเราไม่สนใจออกไป.. ผลก็คือมันทำให้

- ผลการค้นหาคำคำเดียวกันในกูเกิ้ลของคนสองคนถึงไม่เหมือนกัน 100%
- อัลกอริทึมเหล่านั้นบนอินเทอร์เน็ตคิดเองเราเป็นคนยังไง เราทุกคนจึงอาจถูกหล่อหลอมผ่านข้อมูลต่าง ๆ ให้มีลักษณะที่เป็นไปตามที่พวกมันคิด
- เราจะไม่มีโอกาสเห็นความคิดเห็นของเพื่อนบางคน หรือคนบางกลุ่ม ผ่านช่องทางโซเชียลเน็ตเวิร์คใด ๆ เลย
- เรื่องบางเรื่องที่เราไม่ชอบ แต่ควรรู้ อาจหายไปจากชีวิตเราตลอดกาล เพียงเพราะเราไม่เคยกดไลค์ให้กับเรื่องราวเหล่านั้น

นี่เป็นเพียงเศษเสี้ยวของผลกระทบที่เกิดขึ้นจากความก้าวหน้าของปัญญาประดิษฐ์ ซึ่งเมื่อคิด ๆ ดูแล้ว ยิ่งมันฉลาดขึ้นเท่าไรเราอาจจะได้รับประโยชน์ที่มากขึ้น แต่แน่นอนก็มีโทษที่เกิดขึ้นอย่างมากมายเช่นกัน

ผมจึงอยากแนะนำให้คนที่สนใจเรื่องของปัญญาประดิษฐ์ และผลกระทบที่มันจะมีต่อชีวิตประจำวันของเราได้อ่านหนังสือเรื่อง “The Filter Bubble ยิ่งหา ยิ่งหาย” ของสำนักพิมพ์ MAXincube ซึ่งกำลังจะออกวางแผงสิ้นเดือน มีค. 2559 นี้ครับ เราจะได้รู้ว่า 
ปัญญาประดิษฐ์เข้ามามีบทบาทและอิทธิพลกับชีวิตของเรามากแค่ไหน และเราต้องทำอย่างไรเพื่อรับมือกับมัน